De watervoorziening in de Algarve in Portugal wordt uitgebreid gemoderniseerd.

Drinkwatervoorziening in de Algarve

De Algarve in Portugal staat wereldwijd bekend om zijn bizarre, natuurlijke schoonheid, de prachtige stranden, het rustige leven en een aangenaam klimaat het hele jaar door. Deze voordelen maken de regio tot een uiterst populaire vakantiebestemming en bieden ook gunstige omstandigheden voor de landbouw. Als een van de zonnigste regio's in Europa is niet alleen de optimalisatie van het watergebruik van het grootste belang, maar ook de afvalwaterbehandeling. Door de vele stranden aan de 500 km lange kust waaraan een Blauwe Vlag (de Europese norm voor strandkwaliteit) is toegekend en de talrijke natuurlijke leefgebieden, wordt vervuiling beschouwd als het grootste risico.

Voordat het intergemeentelijke watervoorzieningssysteem tot stand werd gebracht in de Algarve, was elke gemeente in het oosten en westen van de regio verantwoordelijk voor zijn eigen watervoorziening met de bijbehorende pomp- en pijpleidinginfrastructuur. Beide delen van de regio hadden daarbij problemen om de openbare watervoorziening uit ondergrondse bronnen en reservoirs te waarborgen in een kwaliteit die toereikend is en een hoeveelheid die voldoende is. Tot de aanleg van het intergemeentelijke systeem voorzagen deze bronnen het merendeel van de permanente en tijdelijke bewoners van water. Daarnaast waren er grote hoeveelheden water nodig voor irrigatiedoeleinden in de landbouw.

De steeds toenemende behoefte aan water leidde niet alleen tot een tekort aan het kostbare vocht, maar ook tot een verslechtering van de algemene waterkwaliteit als gevolg van overmatig waterverbruik, vooral in opeenvolgende jaren van droogte. Deze slechte kwaliteit is deels toe te schrijven aan het binnendringen van zout water, waardoor er in de kustgebieden steeds meer chloor aan het water moest worden toegevoegd, en de intensieve landbouw, die tot grootschalige belasting van het water heeft geleid.

In het watervoorzieningssysteem van de Algarve worden vier waterzuiveringsinstallaties en 32 pompstations in het hele leidingstelsel voor gezuiverd en ongezuiverd water gebruikt. De 454 km lange pijpleiding die gezuiverd water transporteert, ligt gemiddeld 100 meter boven de zeespiegel. De afzonderlijke pompstations onttrekken het water met de vereiste druk en in de vereiste hoeveelheden. Ze worden aangestuurd door middel van telemetrie via de belangrijkste waterzuiveringsinstallaties in Tavira en Alcantrilha.

De belangrijkste doelstellingen zijn om de regio het hele jaar door van voldoende drinkwater van goede kwaliteit te voorzien en een veilig systeem te bieden om de volksgezondheid te garanderen. Tegelijkertijd zijn de inspanningen er ook op gericht om de kwaliteit en bescherming van het milieu te ondersteunen en te bevorderen, met name de kwaliteit van het water aan de stranden en in de rivieren van de Algarve. Dit is erg belangrijk voor de gezondheid van de bevolking en voor de ontwikkeling van de economie en het toerisme in de regio.

Aguas do Algarve SA

Het investeringsprogramma om de infrastructuur van het intergemeentelijke watervoorzienings- en afvalwaterafvoersysteem in de Algarve te verbeteren, kon worden uitgevoerd dankzij de fusie van de exploitanten van deze systemen. Aguas do Algarve SA is nu verantwoordelijk voor de systemen die bekend staan als ‘Sistema multimunicipal de abastecimento de água e de saneamento do Algarve’. Het bedrijf kreeg de concessie voor 30 jaar van de Portugese regering.

Pompen kiezen die bestand zijn tegen tientallen jaren zand en een fluctuerende behoefte

De taak bij de planning van het netwerk bestond erin een watervoorzieningssysteem met maximale capaciteiten te ontwerpen en zowel de verwachte groei en de vraag tot 2055 in aanmerking te nemen. Daarbij moest echter rekening worden gehouden met het feit dat de vraag in bepaalde perioden van het jaar sterk afneemt, wat gepaard gaat met een rendementsverlies en hogere productiekosten per liter gezuiverd water.

Om dit probleem op te lossen en het onderhoud te beperken, werd besloten om identieke pomptypen met verschillende capaciteiten te gebruiken. De waterzuiveringsinstallatie schakelt bij een dalende vraag over op pompen met een lagere capaciteit, die vervolgens optimaal hun werk doen. Dit in tegenstelling tot grote pompen, die in deze situatie niet optimaal zouden werken. Bovendien is bijna elke pomp uitgerust met toerenregeling, zodat de capaciteit kan worden aangepast aan de behoefte.

Het grootste probleem voor de gebruikte pompen is het zand in het te verpompen medium, dat de waaiers sterk kan belasten. Verstoppingen zijn een ander probleem dat zich vooral in de zomer voordoet, wanneer het veel drukker is in de Algarve en het soort afvalwater verandert. Als oplossing zijn sommige pompen daarom uitgerust met speciale, slijtvaste waaiers.

Vereisten voor de planning en het bedrijf van de installatie:
> Bouw van een 202 km lange vrijvervalriolering
> Bouw van een 170 km lange afvalwaterleiding
> Ombouw van 57 zuiveringsinstallaties
> Bouw en modernisering van 159 pompstations

Een perfecte selectie KSB-pompen voor de watervoorzieningsleiding en de zuiveringsinstallaties

In de plaatsen Tavira, Alcantrilha (met zuiveringsinstallaties in de omgeving) en Vilamoura bevinden zich drie grote pompstations, die zijn uitgerust met verschillende pompen van KSB voor uiteenlopende voorzieningstoepassingen. De hoofdinstallatie in Tavira in het oosten kan 2,2 m³/s drinkwater zuiveren en een ander station levert 0,5 m³/s. De hoofdinstallatie in Alcantrilha in het westen van de regio heeft een zuiveringscapaciteit van 3,0 m³/s, terwijl een tweede station een capaciteit van 0,125 m³/s heeft. In het midden van de beide deelsystemen (in het oosten en westen) bevindt zich het pompstation Vilamoura, dat de watervoorziening naar behoefte regelt.

In de installatie in Tavira (afb. 1) voert het pompstation twee taken uit: het transport van onbehandeld water (ongezuiverd water) naar de zuiveringsinstallatie en van behandeld water naar de reservoirs in het systeem. Tot de gebruikte pompen van KSB behoren grote verticale pompen met schacht uit de SNW-serie voor het aftappen van ongezuiverd water, evenals Etachrom- (afb. 2) en Etanorm-pompen voor het transporteren van het gezuiverde water.

Het pompstation Vilamoura verbindt het oostelijke en westelijke systeem en is zodanig ontworpen dat de watervoorziening naar behoefte kan worden omgekeerd. Dit pompstation is zo belangrijk omdat water in het westelijke deel van de Algarve schaarser is dan in het oostelijke deel en het water in de zomer meestal van het oosten naar het westen van de regio moet worden getransporteerd, wanneer daar meer mensen vertoeven. Omdat de reservoirs in het oosten een grotere opslagcapaciteit hebben dan in het westen, kan het systeem in het westen worden bijgevuld in geval van een droge winter.

Dankzij de dubbele opbouw van het pompstation in Vilamoura is het mogelijk om water zowel in de ene als de andere richting te pompen via geschikte leidingen en afsluiters. Het gaat in principe om een dubbel pompstation, waarbij één station is uitgerust met meertraps hogedrukpompen van KSB uit de Multitec-serie. Elke pomp heeft een capaciteit van 75 l/s. Dit type pomp is gekozen omdat de zuig- en persaansluitingen kunnen worden aangepast aan de vereisten van de installatie en de bedrijfskosten laag zijn.

Afhankelijk van de richting waarin het station Vilamoura pompt, zijn verschillende capaciteiten en drukwaarden noodzakelijk. Dit betekent dat de opvoerdruk met maximaal 6 bar kan veranderen, afhankelijk van de behoefte en de richting. Het bedrijfspunt kan worden gewijzigd aan de hand van toerentalregeling en aangepast aan de behoefte van het oostelijke of westelijke deel van het systeem.

Naast investeringen in de watervoorziening zijn er ook omvangrijke aanpassingen uitgevoerd in de zuiveringsinstallaties langs de kust. Hiertoe behoren de bouw van een 202 km lange vrijvervalriolering en een 170 km lange afvalwaterleiding, de ombouw van 57 zuiveringsinstallaties en de bouw en modernisering van 159 pompstations. De gemeenten beschikken nu over de infrastructuur die ze nodig hebben om onbehandeld en een deel van het behandelde afvalwater via een centrale vrijvervalriolering te transporteren.

Volgens Nuno Aleixo, projectingenieur bij de KSB-vestiging in Lissabon, was KSB van meet af aan betrokken bij het project om het watervoorzienings- en afvalwaterafvoersysteem te realiseren. De meest gebruikte pomp voor afvalwatertoepassingen is de dompelpomp Amarex KRT (afb. 3), omdat deze zeer goed bestand is tegen de wisselende behoefte in de regio gedurende het jaar. De pompen uit de series Amarex N en Amarex KRT worden gebruikt voor het transporteren van onbehandeld afvalwater en voor het verpompen in zuiveringsinstallaties, omdat daar zowel kleinere als grotere pompen nodig zijn. In tegenstelling tot de watervoorzieningspompen moeten pompen die onbehandeld en behandeld afvalwater verpompen de klok rond werken, waardoor ze aan een sterke belasting zijn blootgesteld. In de verschillende behandelingsfasen van zuiveringsinstallaties worden diverse Amamix- en Amaprop-voortstuwers gebruikt.

“Van Pasen tot september moeten grote hoeveelheden afvalwater worden behandeld. Het handhaven van de hoge prestaties van onze zuiveringsinstallaties is een grote uitdaging, maar dit is een vereiste om de goede waterkwaliteit bij onze stranden te garanderen en de erkenning met de Blauwe Vlag te behouden,” legt Vieira Pereira, de ingenieur die bij Aguas do Algarve verantwoordelijk is voor het coördineren van onderhoud, uit. “We maken ons echter niet alleen zorgen over de kwaliteit van de afvalwaterbehandeling, maar ook over het veilige transport van het afvalwater. De pompstations moeten voor het transport van afvalwater naar de zuiveringsinstallaties continu in gebruik zijn om vervuiling van de kust te voorkomen, vooral omdat veel percelen zich in de onmiddellijke nabijheid van de zee bevinden. De bedrijfszekerheid heeft daarom de hoogste prioriteit en is de reden waarom de pompstations werken met reservepompen en zijn ontworpen voor optimaal gebruik. En als er problemen zijn met de stroomvoorziening, dan treden de geïnstalleerde noodaggregaten in werking.” Uit rapporten van Aguas do Algarve blijkt dat de pompen van KSB uiterst betrouwbaar zijn en de vereiste operationele efficiëntie bereiken.

Om ervoor te zorgen dat water altijd naar behoefte beschikbaar is en het afvalwater veilig en efficiënt wordt verpompt, is het erg belangrijk dat de juiste pompen worden gekozen. Deze keuze hebben de ingenieurs van Aguas do Algarve gemaakt en KSB Portugal stond hen daarbij regelmatig met raad en daad terzijde. De belangrijkste criteria van Aguas do Algarve bij de specificatie van de pompen waren betrouwbaarheid en efficiëntie. Het bedrijf gebruikte meer dan 20 jaar geleden voor het eerst pompen van KSB. Volgens Aguas do Algarve voldoen de oorspronkelijk geïnstalleerde pompen en ook alle pompen die achteraf in de regio zijn geïnstalleerd aan alle verwachtingen.

“Van Pasen tot september moeten grote hoeveelheden afvalwater worden behandeld. Het handhaven van de hoge prestaties van onze zuiveringsinstallaties vormt een grote uitdaging, maar is een voorwaarde om een goede waterkwaliteit bij onze stranden te garanderen en de onderscheiding met de Blauwe Vlag te behouden. We maken ons echter niet alleen zorgen over de kwaliteit van de afvalwaterbehandeling, maar ook over het veilige transport van het afvalwater. Dit betekent dat de pompstations voor het transport van afvalwater naar de zuiveringsinstallaties continu in bedrijf moeten zijn om vervuiling van de kust te voorkomen, vooral omdat veel percelen zich dicht bij de zee bevinden.”

– Vieira Pereira, Onderhouds-coördinator Engineer bij Aguas do Algarve.

Locatie: Algarve, Portugal

Gebruikte producten:

• Dompelpompen Amarex KRT en Amarex N voor het transporteren van onbehandeld afvalwater en voor gebruik in zuiveringsinstallaties.
• Etachrom en Etanorm voor de distributie van gezuiverd water
• Grote verticale pompen met schacht uit de serie SNW voor het aftappen van ongezuiverd water